Podczas Konferencji Klimatycznej COP29, która odbyła się w Baku, jednym z najważniejszych ustaleń było zwiększenie finansowania działań klimatycznych w krajach rozwijających się. Do 2035 roku kraje wysoko rozwinięte zobowiązały się przekazywać co najmniej 300 miliardów dolarów rocznie. Choć kwota ta trzykrotnie przewyższa dotychczasowe zobowiązania, nadal jest znacząco niższa niż 1,3 biliona dolarów, które kraje rozwijające się uznają za niezbędne do walki ze skutkami zmian klimatycznych.
Nowo wypracowana „Mapa drogowa Baku–Belém” określa działania mające na celu mobilizację środków finansowych dla tych państw. Istotnym elementem jest także rozwój mechanizmów takich jak kredyty węglowe, które pozwalają na handel jednostkami redukcji emisji. Nowe wytyczne mają zapobiegać podwójnemu liczeniu emisji przez kraje kupujące i sprzedające, co ma zwiększyć efektywność globalnego systemu handlu emisjami.
Emisje rosną mimo zobowiązań
Pomimo wzrostu świadomości klimatycznej i nowych ustaleń, światowe emisje gazów cieplarnianych wciąż idą w górę. W 2023 roku osiągnęły rekordowy poziom 57,1 gigaton ekwiwalentu CO2, co stanowi wzrost o 1,3% w porównaniu z rokiem poprzednim. Aby ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5°C, emisje muszą zostać zmniejszone o 42% do 2030 roku i o 57% do 2035 roku względem poziomów z 2019 roku. Tymczasem obecne deklaracje krajów wskazują, że ich realizacja pozwoli jedynie na ograniczenie wzrostu temperatury do 2,6–2,8°C.
Rosnące zapotrzebowanie na energię i wyzwania technologiczne
Według raportu „Globalna perspektywa energetyczna 2024” globalne zapotrzebowanie na energię wzrośnie do 2025 roku o 11–18%, w zależności od scenariusza. Największy udział w tym wzroście będą miały kraje rozwijające się, które zmagają się z ograniczonym dostępem do technologii niskoemisyjnych. Wiele z nich nadal korzysta z tradycyjnych paliw kopalnych, co prowadzi do dalszego wzrostu emisji.
Eksperci podkreślają, że transfer nowoczesnych technologii energetycznych do krajów rozwijających się jest kluczowy. Umożliwiłby on bardziej zrównoważony rozwój i redukcję emisji, jednocześnie zaspokajając rosnące potrzeby energetyczne.
Czy świat zdąży z reakcją?
Od czasu przyjęcia porozumienia paryskiego w 2015 roku świat zrobił postępy w zakresie promowania odnawialnych źródeł energii i zwiększenia inwestycji w czystą energię. Jednak te działania nie wystarczają, by znacząco ograniczyć zmiany klimatyczne. Eksperci apelują o większe ambicje i szybsze działania w realizacji zobowiązań, zarówno finansowych, jak i technologicznych.
Wnioski na przyszłość
Najbliższe lata będą decydujące dla przyszłości globalnej polityki klimatycznej. Niezbędne będą zwiększone inwestycje w odnawialne źródła energii, rozwój technologii oraz większe zaangażowanie międzynarodowe. Każde opóźnienie w realizacji celów klimatycznych oznacza dalsze pogłębianie kryzysu klimatycznego, który dotyka zarówno kraje rozwinięte, jak i rozwijające się. Przyszłość klimatyczna świata zależy od tempa, w jakim globalna społeczność będzie wdrażać swoje zobowiązania i wypracowywać nowe rozwiązania.
